پاور (منبع تغذیه) / Power Supply 

پاور کامپیوتر که با نام های دیگر منبع تغذیه کامپیوتر، PS، P/S یا PSU (مخفف Power Supply Unit) شناخته می شود یک قطعه سخت افزاری کامپیوتر است که قدرت و انرژی مورد نیاز همه قطعات دیگر را تامین می کند. منبع تغدیه یک جریان متناوب AC با ولتاژ 110 تا 115 یا 220 تا 230 ولت را به یک جریان مستقیم DC با ولتاژ پایین ثابت قابل استفاده توسط کامپیوتر تبدیل می کند.

با خرید UPS (منبع تغذیه بدون وقفه) می توانید پاور و کامپیوتر را در برابر نوسانات ولتاژ محافظت کنید. اگر نمی توانید UPS خریداری کنید؛ مطمئن شوید که کامپیوتر حداقل به یک محافظ برق متصل شده است.

پاور کامپیوتر کجاست؟

منبع تغذیه در پشت کامپیوتر و معمولا در سمت بالا قرار دارد. با این حال، بسیاری از کیس های جدید کامپیوترهای تاور دارای منبع تغذیه در قسمت پایین کیس هستند. در یک کامپیوتر دسکتاپ All-in-One منبع تغذی در قسمت پشت و در سمت چپ یا راست قرار دارد.

قطعاتی که در پشت منبع تغذیه یافت می شود

در ادامه لیستی از قطعاتی که ممکن است در پشت پاور کامپیوتر پیدا کنید آورده شده است:

•         اتصال کابل برق به کامپیوتر
•         یک فن برای خارج کردن گرما
•         یک کلید قرمز برای تغییر ولتاژ منبع تغذیه
•         یک کلید برای روشن و خاموش کردن منبع تغذیه

جلوی منبع تغذیه قابل مشاهده نیست مگر اینکه کیس کامپیوتر خود را باز کرده باشید که در این صورت چندین کابل را مشاهده خواهد کرد. این کابل ها به مادربورد کامپیوتر و دیگر اجزای داخلی متصل می شوند. منبع تغذیه با استفاده از کانکتور ATX به مادربرد متصل می شود و ممکن است یک یا چند کابل را برای انتقال برق به سایر دستگاه ها داشته باشد.

•         کانکتور AUX
•         کانکتور Berg
•         کانکتور Molex
•         کانکتور P4

قطعات موجود در پاور کامپیوتر

در ادامه لیستی از قطعات داخل PSU آورده شده است:

•         یکسو کننده که جریان AC را به DC تبدیل می کند.
•         فیلترکه وظیفه فیلتر کردن جریان توسط خازن را به عهده دارد.
•         ترانسفورماتور که برق شهر با ولتاژ 220 یا 110 ولت را به ولتاژ 12 ولت تبدیل می کند.
•         یک تنظیم کننده ولتاژ که خروجی DC را کنترل می کند و اجازه می دهد مقدار صحیح جریان، ولتاژ به سخت افزار کامپیوتر عرضه شود.

ترتیب عملکرد این اجزای منبع تغذیه به شرح زیر است:

•         تبدیل کننده
•         یکسو کننده
•         فیلتر کردن
•         تنظیم کننده ولتاژ

انواع پاور کامپیوتر بر اساس فرم فاکتور

فرم فاکتور یا شکل PSU به شما ویژگی های مهمی در مورد واحد از جمله اندازه و ویژگی های پشتیبانی شده را می گوید. درک این فرم فاکتورهای رایج می تواند به شما در انتخاب منبع تغذیه کمک کند.

پاور ATX

در گذشته، پاور ATX دارای یک کانکتور 20 پینی بود اما در حال حاضر از یک کانکتور برق 24 پین که هنوز با مادربردهای قدیمی 20 پین سازگار است استفاده می کند. منبع تغذیه ATX همچنین دارای یک ریل اضافی است که 3.3 ولت است. نمونه ای از ویژگی های پشتیبانی شده توسط ATX نرم افزاری است که به برنامه های خاص اجازه می دهد منبع تغذیه را خاموش کنند.

پاور ATX12V

مشخصات ATX12V از لحاظ فنی از استاندارد ATX فراتر رفته است اما هر دو منبع تغذیه از شکل و اندازه فیزیکی یکسانی برخوردار هستند. در حال حاضر منبع تغذیه ATX12V در چندین نسخه وجود دارد که در طول زمان ارتقاء یافته اند. ATX12V 2.1 و ATX12V 2.2 آخرین نسخه ها هستند. این نسخه ها دارای کانکتور اصلی تغذیه 24 پین است و برای به حداکثر رساندن کارایی تنظیم شده اند.

پاور SFF

در طی سال های گذشته؛ تعدادی منبع تغذیه کوچک برای کیس های جمع و جور طراحی شد. این پاورهای کامپیوتر کوچکتر از ATX استاندارد هستنند؛ اما هنوز همان کار خود را انجام می دهند و می تواند برای افرادی که دارای میز کار کوچک هستند مناسب باشند. نمونه هایی از پاورهای SFF عبارتند از: CFX12V (Compact Form Factor), LFX12V (Low Profile Form Factor), TFX12V (Thin Form Factor).

پاورهای EPS12V

منبع تغذیه های EPS12V که برای ایجاد یک محیط پایدارتر برای سرورها طراحی شده است؛ علاوه بر 4 پینی که در واحدهای ATX12V استاندارد است، دارای کانکتور برق 8 پین پردازنده است. هنگام انتخاب منبع تغذیه خود مراقب باشید؛ چون اکثر قطعات کامیپوتر خانگی با منبع تغذیه EPS12V سازگار نیستند.

انواع پاورهای کاملا ماژولار ، نیمه ماژولار، غیر ماژولار

منبع تغذیه غیر ماژولار مانند سایر پاورهای کامپیوتر ظاهر می شود و عمل می کند به غیر از اینکه کابل ها همه در یک برد مدار داخلی لحیم شده اند. این امر باعث سرعت بخشیدن به تولید می شود و این دسته از محصولات را ارزانتر می کند.

پاور نیمه ماژولار دارای برخی کابل های متصل به برد است در حالی که برخی دیگر قابلیت جدا شدن دارند. منبع تغذیه نیمه ماژولار دارای کابل های اصلی (مانند پردازنده 24 پین، 8 پین و کابل PCIe) است که همه به برد مدار لحیم شده اند. در کنار این کابل ها، کابل های ساتا و گاهی اوقات یک کابل PCIe اضافی وجود دارند که گزینه های ماژولار شما هستند.

در نهایت ما پاورهای ماژولار را داریم و همانطور که انتظار دارید همه کابل ها قابلیت جدا شدن را دارند. اگر از لحاظ بودجه مشکلی ندارید حتما این دسته از محصولات را انتخاب کنید چون مزایای زیر را ارائه می دهند:

به دلیل انعطاف پذیری بهتر در مدیریت کابل و چند سوکت اضافی برای قرار دادن کابل ها در PSU جریان هوار بسیار بهبود پیدا می کند. شما می توانید تنها از کابل های مورد نیاز خود استفاده کنید و شلوغی کابل را از بین ببرید.

به دلیل کاهش تعداد کابل های داخل کیس، گرد و غبار کمتری جمع می شود. کاهش کابل ها و داشتن فضای اضافی نیاز به خنک کنندگی را کاهش داده؛ اجزای شما فرسوده نخواهند شد و حتی هزینه های برق شما کاهش پیدا می کند.

انواع اتصالات منبع تغذیه

علاوه بر فرم فاکتور درک تفاوت بین انواع مختلف اتصال دهنده های موجود در منبع تغذیه حائز اهیمت است. این کانکتورها یا اتصال دهنده ها در انتهای کابل هایی هستند که به همه اجزای مختلف شما متصل می شوند. هر یک از قطعات کامپیوتری شما از کابل های خاصی استفاده می کنند.

SATA Power

این کابل ها به دستگاه های ذخیره سازی SATA مانند هارددیسک های 3.5 اینچی برق می رسانند. اتصالات متعدد SATA اغلب روی یک کابل یافت می شود تا نیازی به کابل کشی بیشتری نباشد.

4/8 PIN CPU

در حالی که مادربرد به طور مستقیم روی مادربرد نصب می شود؛ اتصال 24 پینی قدرت کافی برای پردازنده های مدرن و سایر ویژگی های مادربرد تامین نمی کند. به همین دلیل در حال حاضر از اتصالات 8/4 پین برای تغذیه CPU استفاده می شود.

6/8 PIN GPU

کابل های 6/8 PIN GPU به کارت گرافیک یا GPU شما متصل می شوند. پردازنده های گرافیکی با قدرت متغییر به تنظیمات خاصی نیاز دارند. به همین دلیل، اتصالات 8/6 پین اغلب دارای چندین پیکریندی در یک کابل واحد هستند (مانند 6, 8, 6+8, 8+6, 8+8).

24 Pin Motherboards

هر مادربرد از قدرت متفاوتی استفاده می کند. کابل های مادربرد 24 پین معمولا قطعات مادربرد مانند PCIe و سایر قطعاتی که مستقیما فقط به مادربرد متصل می شوند را تغذیه می کنند.

4 Pin Molex

کانکتورهای 4 پین مولکس که به ندرت در سیستم های مدرن دیده می شوند؛ امروزه سخت افزاری قدیمی محسوب می شود. کابل های 4 پین مولکس که معمولا با اتصالات SATA جایگزین می شوند هنوز در برخی از پمپ های خنک کننده مایع یافت می شوند.

نکاتی در مورد ریل های پاور کامپیوتر

ریل چیزی است که PSU برای تامین برق از طریق کابل به قطعات کامپیوتر استفاده می کند. منبع تغذیه می تواند یک یا چند ریل داشته باشد و ریل های جداگانه می توانند خروجی های آمپر متفاوتی داشته باشند. ریل های PSU ماژولار و نیمه ماژولار مانند ردیف پورت ها یا کابل هایی هستند که به قطعات مختلف کامپیوتر متصل می شوند.

در حالی که بحث در مورد ریل ها و آمپر می تواند فوق العاده تخصصی باشد اما این نکته را به خاطر داشته باشید که یک ریل +12 ولت می تواند برق را برای همه اجزای کامپیوتر شما تامین کند. تنها نکته ای که باید بدانید این است که هنگامی که یک سیستم ریلی از کار می افتد همه قطعات در معرض خطر قرار می گیرند. با این حال، هنگامی که یک سیستک چند ریلی خراب می شود؛ فقط دستگاه های متصل به ریل خراب در معرض خطر قرار می گیرند. به طور خلاصه، سیستم های چند ریلی می توانند در صورت خرابی محافظت بهتری از قطعات شما ارائه دهند.

رتبه بهره روی پاور کامپیوتر (PSU)

درک مشخصات بهره وری منبع تغذیه می تواند در هزینه های قبض برق شما صرفه جویی کند. بهره وری هنگام خرید پاور کامپیوتر آنقدر مهم است که کل صنعت از استانداردی یکسان که 80 Plus نامیده می شود پیروی می کند. پایین ترین گواهینامه 80 Plus تایید می کند که منبع تغذیه 80 درصد از کل توان خود را در اختیار سیستم شما قرار می دهد در حالی که 20 درصد دیگر اتلاف گرما است. با بالا رفتن رتبه، قیمت و بهره وری کلی هم افزایش پیدا می کند.