کارت پی سی آی / PCI CARD 

پی سی آی یا PCI (مخفف Peripheral Component Interconnect) یک رابط اتصال متداول برای اتصال لوازم جانبی کامپیوتر به مادربرد است. PCI بین سال های 1995 تا 2005 محبوب بود و بیشتر برای اتصال کارت های صدا، کارت های شبکه و کارت های ویدیو استفاده می شد.

PCI که در سال 1990 توسط اینتل توسعه یافته بود فقط در سرورها استفاده می شد. بعدا از 1995 تا 2005، پی سی آی به طور گسترده در کامپیوتر و سایر تجهیزات شبکه مانند سوئیچ شبکه پیاده سازی شد. معمولا از PCI به عنوان کارت توسعه مبتنی بر پی سی ای برای درج در اسلات PCI مادربرد میزبان یا سرور استفاده می شود. در بازار کارت های پی سی آی محبوب عبارتند از کارت NIC یا کارت شبکه؛ کارت گرافیک و کارت صدا.

آیا هنوز از کارت پی سی آی استفاده می شود؟

کامپیوترهای مدرن عمدتا از فناوری های رابط دیگر مانند USB یا PCIe (PCI Express) استفاده می کنند. برخی از کامپیوترهای دسکتاپ ممکن است دارای اسلات PCI در مادربرد خود باشند تا سازگاری قبلی را حفظ کنند. با این حال دستگاه هایی که به عنوان کارت های توسعه PCI متصل شده بودند، حالا یا بر روی مادربردها وصل شده اند یا توسط اتصالات دیگری مانند PCIe متصل شده اند.

نام  های دیگر پی سی آی

واحد PCI، باس پی سی آی هم نامیده می شود. باس اصطلاحی برای تعریف مسیر بین قطعات کامپیوتر است. همچنین ممکن است این اصطلاح را به عنوان PCI معمولی توصیف کنید. با این حال، PCI را با PCI compliance که به معنی سازگاری صنعت کارت های پرداخت یا PCI DSS که به معنی استاندارد امنیت داده های صنعت کارت پرداخت است، اشتباه نگیرید.

نحوه کار پی سی آی چگونه است؟

یک باس PCI به شما امکان می دهد لوازم جانبی مختلف متصل به سیستم کامپیوتری را تغییر دهید. معمولا 3 یا 4 اسلات PCI روی مادربرد وجود دارد. با PCI، می توانید قطعه ای را که می خواهید عوض کنید را جدا کنید و قطعه جدید را در اسلات PCI وصل کنید. اگر یک اسلات خالی دارید می توانید یک دستگاه جانبی دیگر مانند هارد دوم را اضافه کنید.

کامپیوترها ممکن است بیش از یک نوع باس داشته باشند تا انواع مختلف ترافیک را مدیریت کنند. باس PCI در دو نسخه 32 و 64 بیتی ارائه می شود. PCI با فرکانس 33 مگاهرتز یا 66 مگاهرتز اجرا می شود. در ادامه در این مورد بیشتر صحبت خواهیم کرد.

انواع PCI

در سال های گذشته انواع مختلفی از باس PCI برای کامپیوترهای دسکتاپ و سرورها تعریف شد. این انواع عمدتان از نظر پهنای باس و ولتاژ سیگنال استفاده شده متفاوت هستند:

انواع پی سی ای بر اساس پهنای باس

•         PCI 2.x/3.0 که دارای پهنای باس 32 بیتی است.
•         PCI-X که دارای پهنای باس 64 بیتی است.

انواع پی سی ای بر اساس ولتاژ سیگنال

•         3.3 ولت
•         5 ولت

از این پارامترها سه نوع باس اصلی PCI استفاده می شود:

32bit PCI with 5V signal voltage

این اسلات PCI معمولی است که در مادربردهای کامپیوتر یافت می شود. سرعت کلاک برای انتقال داده ها 33 مگاهرتز است. بنابراین حداکثر ظرفیت انتقال 1 گیگابایت در ثانیه برای آن محاسبه می شود.

64bit PCI with 5V signal voltage

این اسلات PCI معمولا در برد دسکتاپ و سرورهای دو پردازنده ای بافت می شود. سرعت کلاک برای انتقال داده ها 33 مگاهرتز است. بنابراین حداکثر ظرفیت انتقال 2.1 گیگابیت در ثانیه خواهد بود.

64bit PCI with 3.3V signal voltage

این اسلات PCI در سرورهای مین استریم مدرن یافت می شود. اغلب عبارت PCI-X را در مشخصات فنی این دستگاه ها پیدا خواهید کرد. سرعت کلاک برای انتقال داده ها از 66 مگاهرتز تا 533 مگاهرتز متغییر است. بنابراین حداکثر ظرفیت انتقال با استفاده از سرعت کلاک 533 مگاهرتز 4.3 گیگابایت بر ثانیه محاسبه می شود. حداکثر سرعت کلاک اسلات بعد از PCI-X با یک عدد نشان داده می شود؛ به طور مثال PCI-X 133.

انواع باس های ذکر شده در بالا ممکن است در یک برد ترکیب شوند چون چیپست ها (مخصوصا در دستگاه های سرور) از انواع مختلف باس PCI به طور همزمان پشتیبانی می کنند.

کارت های پی سی آی

کارت های پی سی ای دارای اشکال و اندازه های مختلفی هستند که به آنها فرم فاکتور هم گفته می شود. کارت های پی سی آی اندازه کامل دارای طول 312 میلی متری هستند. کارت های پی سی آی کوتاه دارای طول متغییر 119 تا 167 میلی متر هستند و در اسلات های کوچکتر قرار می گیرند. تغییرات دیگری هم وجود دارد، مانند compact PCI, Mini PCI, Low-Profile PCI و غیره.

کارت های پی سی آی از 47 پین برای اتصال استفاده می کنند و PCI از دستگاه هایی استفاده می کند که 5 ولت یا 3.3 ولت را به کار می گیرند.

تاریخچه Peripheral Component Interconnect (PCI)

اینتل باس PCI را در اوایل دهه 1990 توسعه داد. این رابط دسترسی مستقیم به حافظه سیستم دستگاه های متصل را از طریق یک پل متصل به باس و در نهایت به پردازنده فراهم می آورد. PCI 1.0 در سال 1992، PCI 2.0 در سال 1993، PCI 2.1 در سال 1995، PCI 2.2 در سال 1998، PCI 2.3 در سال 2002 و PCI 3.0 در سال 2004 عرضه شدند.

PCI زمانی رایج شد که ویندوز 95 ویژگی  زمانی رایج شد که ویندوز 95 ویژگی Plug & Play (PnP) خود را در سال 1995 معرفی کرد. اینتل استاندارد PnP را در PCI گنجانده بود که برتری آن نسبت به ISA بود.

PCIe نسخه بهبود یافته PCI است و دارای حداکثر باس سیستم بیشتر، تعداد پین های ورودی / خروجی کمتر و از نظر فیزیکی کوچکتر است. این رابط توسط اینتل و گروه کاری Arapaho توسعه یافته است. این رابط در سال 2012 به عنوان اصلی ترین اتصال مادربرد برای کامپیوترها تبدیل شد و جایگزین Accelerated Graphics Port (به عنوان رابط پیش فرض کارت های گرافیکی) برای سیستم های جدید شد.

PCI-X فناوری مشابه PCI است. PCI-X که مخفف Peripheral Component Interconnect eXtended است، پهنای باند را در باس پی سی آی 32 بیتی برای سرورها و ورک استیشن ها افزایش می دهد.