رم / RAM یک حافظه فرار است. این بدان معناست که وقتی منبع تغذیه کامپیوتر یا لپ تاپ را خاموش می کنید اطلاعات ذخیره شده در این نوع حافظه پاک می شود. اطلاعات ذخیره شده در RAM را می توان با کمک بایوس (BIOS) بررسی کرد. به طور کلی، حافظه رم به عنوان حافظه اصلی یا حافضه موقت یا حافظه فرار یا حافظه نامانا سیستم کامپیوتر شناخته می شود.
حافظه رم چیست؟
Random Access Memory (RAM) شناخته شده ترین فرم حافظه کامپیوتر است. حافظه خواندن و نوشتن (R/W) یک کامپیوتر رم نامیده می شود. کاربر می تواند اطلاعاتی را در آن بنویسد و اطلاعاتی را از آن بخواند. حافظه رم می تواند به هر مکانی در مدت زمانی کوتاه و بعد از تعیین آدرس آن دسترسی پیدا کند.
RAM یک حافظه فرار است و این بدان معناست که اطلاعات نوشته شده در آن تا زمانی که نیرو وجود دارد قابل دسترسی است. به محض قطع برق؛ نمی توان به آن دسترسی داشت. بنابراین این بدان معناست که حافظه رم به طور کلی خالی است. رم داده ها و دستورالعمل های پردازش را به طور موقت و تا زمان نیاز پردازنده نگه می دارد.
RAM به عنوان حافظه دسترسی تصادفی در نظر گرفته می شود چون اگر سطر و ستونی را که در آن سلول وجود دارد را بشناسید؛ می توانید مستقیما به هر سلول حافظه دسترسی داشته باشید. رم از تراشه های الکترونیکی ساخته شده از مواد نیمه هادی ساخته شده است (درست مانند پردازنده ها و بسیاری از تراشه های دیگر). در حافظه رم ترانزیستورها سلول های ذخیره جداگانه ای را تشکیل می دهند که هر کدام می توانند مقداری از داده ها را به یاد آورد (به عنوان مثال، 1 یا 4 بیت)، البته این تا زمانی است که سیستم روشن باشد. از نظر فیزیکی رم شامل تراشه های الکترونیکی کوچکی است که در ماژول ها (بردهای مدار چاپی کوچک) نصب شده است. ماژول ها با استفاده از سوکت مادربرد کامپیوتر نصب می شوند؛ معمولا 2، 3 یا 4 مورد از آنها وجود دارد.
تاریخچه حافظه رم
در ادامه حافظه های رم مهمی که در طول سال های متمادی تولید شده اند آورده شده است:
نوع RAM |
سال اختراع (میلادی) |
FPM-(Fast page mode RAM) |
1990 |
EDO RAM (Extended data operations read-only memory) |
1994 |
SDRAM (Single dynamic RAM) |
1996 |
RDRAM (Rambus RAM) |
1998 |
DDR (Double Data Rate) |
2000 |
DDR2 |
2003 |
DDR3 |
2007 |
DDR4 |
2012 |
انواع رم (RAM)
دو نوع اصلی RAM عبارتند از:
- Static RAM
- Dynamic RAM
استاتیک رم / SRAM
استاتیک رم که به عنوان SRAM هم شناخته می شود نوعی RAM است که داده ها را با استفاده از وضعیت یک سلول حافظه شش ترانزیستوری ذخیره می کند. SRAM بیشتر به عنوان حافظه کش پردازنده (CPU) استفاده می شود.
دینامینک رم / DRAM
DRAM مخفف Dynamic Random Access Memory است. DRAM نوعی حافظه رم است که به شما امکان می دهد هر بیت داده را در یک خازن جداگانه در یک مدار مجتمع خاص ذخیره کنید. DRAM حافظه کامپیوتر استاندارد بسیاری از سیستم های دسکتاپ مدرن است.
SRAM در مقابل DRAM
SRAM |
DRAM |
SRAM زمان دسترسی کمتری دارد، بنابراین سریعتر از DRAM است. |
DRAM زمان دسترسی بیشتری دارد، بنابراین کندتر از SRAM است. |
SRAM گرانتر از DRAM است. |
DRAM در مقایسه با SRAM قیمت کمتری دارد. |
SRAM به منبع تغذیه ثابت نیاز دارد، به این معنی که این نوع حافظه برق بیشتری مصرف می کند. |
DRAM باعث کاهش مصرف برق می شود زیرا اطلاعات در خازن ذخیره می شود. |
این یک مدار داخلی پیچیده است و در مقایسه با اندازه فیزیکی یک تراشه حافظه DRAM ، ظرفیت ذخیره سازی کمتری در اختیار شما قرار می دهد. |
این مدار داخلی کوچک در سلول حافظه یک بیتیاست کهظرفیت ذخیره سازی زیادی در دسترس است. |
تراکم بسته بندی SRAM کم است. |
DRAM تراکم بسته بندی بالایی دارد. |
FPM DRAM
FPM DRAM (مخفف Fast Page Mode Dynamic Random Access Memory) یک نوع حافظه رم است که که منتظر انجام کل فرآیند پیدا کردن یک بیت از داده بر اساس سطر و ستون می ماند و بعد این بیت را قبل از شروع بیت بعدی می خواند. حداکثر سرعت انتقال داده ای که پشتیبانی می کند حدود 176 مگابیت در ثانیه است.
SDR RAM
SDR RAM یک فرم کامل از حافظه دسترسی دینامینک سنکرون است. زمان دسترسی بین 25 تا 10 نانو ثانیه است و دارای ماژول های DIMM با 168 نقطه تماس هستند. آنها داده ها را با استفاده از خازن ها و با استفاده از IC (مدارهای مجتمع) ذخیره می کنند. در یکی از طرفین آنها، پایانه هایی وجود دارد که می توان آنها را در داخل اسلات های جداگانه برای حافظه مادربرد قرار داد.
RD RAM
RD RAM (مخفف Rambus Dynamic Random Access Memory9 یک فرم کامل از RDRAM است. این نوع تراشه های رم به طور موازی کار می کنند که به شما امکان می دهند سرعت انتقال داده 800 مگاهرتز یا 1600 مگابیت در ثانیه را بدست آورید. گرمای بسیار بیشتری تولید می کنند چون با سرعت بالایی کار می کنند.
VRAM (Video)
حافظه های رم بهینه شده برای آداپتورهای ویدیویی، VRAM نامیده می شوند. این تراشه ها دارای دو پورت هستند تا داده های ویدیویی را بتوان روی تراشه ها نوشت، در حالی که آداپتور ویدیو به طور منظم حافظه را می خواند تا صفحه فعلی مانیتور را رفرش کند.
EDO RAM
EDO RAM (مخفف Extended Data Output Random Access Memory) برای کامل شدن پردازش بیت اول قبل از شروع بیت بعدی منتظر نمی ماند. خیلی زود آدرس بیت اول پیدا می شود، و EDO DRAM بلافاصله شروع به جستجوی بیت بعدی می کند.
Flash Memory
فلش مموری یک نوع حافظه دائمی قابل پاک شدن الکتریکی و قابل برنامه ریزی است که از یک ترانزیستور برای ذخیره بیت های داده استفاده می کند، مصرف برق کمی دارد و به کاهش هزینه ها کمک می کند. عمدتا این نوع حافظه در دوربین های دیجیتال، MP3 پلیرها و غیره استفاده می شود.
DDR SDRAM
DDR SDRAM (مخفف Double Data Rate Synchronous Dynamic Random-Access Memory) درست مانند SDRAM است. تنها تفاوت، پهنای باند بیشتری است که سرعت بیشتری را ارائه می دهد. حداکثر سرعت انتقال آن به حافظه کش سطح دوم (L2) تقریبا 1,064 مگابیت در ثانیه است.
DDR2
DDR2 در سال 2003 معرفی شد و به دلیل بهبود سیگنال باس؛ داده های خارجی را دو برابر سریعتر از DDR اجرا می کند. DDR2 با همان سرعت داخلی DDR کار می کند اما به دلیل بهبود سیگنال باس ورودی / خروجی، سرعت انتقال سریعتر است.
DDR3
در سال 2007؛ رم DDR3 باعث کاهش مصرف برق 40 درصدی در مقایسه با DDR2 شد و سرعت انتقال داده بالاتری از DDR2 را ارائه داد. این کاهش مصرف اجازه می دهد تا جریان و ولتاژهای کمتری استفاده شود.
DDR4
DDR4 جدیدترین نسل از حافظه دسترسی تصادفی است که سرعت دو برابر بیشتر را نسبت به رم DDR3 ارائه می دهد. این حافظه رم در سال 2014 به بازار معرفی شد. سرعت انتقال DDR4 به طور مداوم در حال افزایش است.
مقایسه عملکرد انواع RAM
استاندارد |
زمان عرضه |
سرعت داخلی |
ساعت باس (MHZ) |
prefetch |
سرعت داده (MT/s) |
سرعت انتقال (GB/s) |
ولتاژ |
SDRAM |
1993 |
100-166 |
100-166 |
1n |
100-166 |
0.8-1.3 |
3.3 |
DDR |
2000 |
133-200 |
133-200 |
2n |
266-400 |
2.1-3.2 |
2.5/2.6 |
DDR2 SDRAM |
2003 |
133-200 |
266-400 |
4n |
533-800 |
4.2-6.4 |
1.8 |
DDR3 |
2007 |
133-200 |
533-800 |
8n |
1066-1600 |
8.5-14.9 |
1.35/1.5 |
DDR 4 |
2014 |
133-200 |
1066-1600 |
8n |
2133-3200 |
17-21.3 |
1.2 |
نکات پایانی
- RAM مخفف Random Access Memory است.
- دو نوع حافظه رم رایج SRAM و DRAM می باشد.
- SRAM مخفف Static RAM است. در این نوع رم، داده ها با استفاده از وضعیت یک سلول حافظه شش ترانزیستوری ذخیره می شوند.
- DRAM مخفف Dynamic Random Access Memory است. این نوع رمی است که به شما امکان می دهد هر بیت داده را در یک خازن جداگانه ذخیره کنید.
- FPM DRAM مخفف Fast Page Mode Dynamic Random Access Memory است.
- رم های بهینه شده برای آداپتورهای ویدیویی را VRAM می نامند.
- EDO DRAM مخفف Extended Data Output Random Access Memory است.
- فلش مموری یک نوع حافظه دائمی قابل پاک شدن الکتریکی و قابل برنامه ریزی است.
- DDR مخفف Double Data Rate است.
- SRAM زمان دسترسی کمتری دارد، بنابراین سریعتر از DRAM است.
- حافظه رم در کامپیوتر به عنوان کش، بافر و حافظه اصلی استفاده می شود.